Jawność finansów publicznych a prawo do prywatności

Zanim od 1 stycznia 2026 r. wystartuje Centralny Rejestr Umów, należy przeanalizować, które typy umów powinny zostać opublikowane – mówi Marek Chochowski, naczelnik wydziału w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich.

W przyszłym roku planowane jest uruchomienie Centralnego Rejestru Umów, w którym kierownicy jednostek sektora finansów publicznych (jsfp) będą udostępniać umowy zawarte przez te jednostki. Jakie dane będą udostępniane?

Przepisy znowelizowanego kodeksu karnego oraz niektórych innych ustaw z 14 października 2021 r. stanowią, że w Centralnym Rejestrze Umów będzie publikowany numer umowy zawartej przez jednostki sektora finansów publicznych, o ile taki nadano; data i miejsce zawarcia umowy; okres obowiązywania umowy; oznaczenie stron umowy, w tym przedstawicieli stron; określenie przedmiotu umowy; wartość przedmiotu umowy; informacje o źródłach i wysokości współfinansowania przedmiotu umowy. W rejestrze mają być także opublikowane informacje o uzupełnieniu lub zmianie umowy czy też rozwiązaniu tej umowy za zgodą stron umowy, jak również informacje o odstąpieniu od umowy, jej wypowiedzeniu lub wygaśnięciu.

Czemu ma służyć utworzenie rejestru?

Organy różnych szczebli bardzo często są zasypywane wnioskami o udostępnienie informacji publicznej obejmującymi m.in. umowy, jakie zawierają organy władzy publicznej. Obywatele w coraz większym stopniu są bowiem zainteresowani realizacją zasady jawności życia publicznego, a w konsekwencji i przejrzystości wydatków publicznych w praktyce. Jednym z podstawowych...